Jak zredukować ryzyko urazu na nartach?
Urazy mogą prowadzić do uszkodzeń mięśni, stawów i kości. Celem tego opracowania jest omówienie strategii redukcji ryzyka kontuzji na nartach, opierając się na dostępnym zasobie literatury naukowej.
Możemy rozpatrywać to zagadnienie w aspekcie fizjologii. Narciarstwo, angażuje wiele grup mięśniowych i stawów. Stąd też, zrozumienie biomechaniki i fizjologii narciarstwa jest kluczowe dla zapobiegania kontuzjom. Narciarstwo niesie ze sobą duże obciążenie na mięśnie kończyn dolnych i stawy kolanowe, co może prowadzić do nadmiernego zużycia tkanek. Skręty i rotacje ciała podczas jazdy narciarskiej mogą narażać kręgosłup na uraz, zwłaszcza w obszarze lędźwiowym. Przemieszczanie się na stoku a co za tym idzie, wybór właściwej trasy i kontrola prędkości mają kluczowe znaczenie w unikaniu niebezpiecznych sytuacji. Statystyki dotyczące najczęstszych kontuzji narciarskich mogą się różnić w zależności od regionu, poziomu zaawansowania narciarzy i warunków na stoku. W oparciu o dostępne dane z różnych źródeł możemy stwierdzić, że do najczęstszych kontuzji narciarskich należy skręcenie lub uszkodzenie stawu kolanowego. Według badań opublikowanych w „British Journal of Sports Medicine”, zerwanie ACL jest jedną z najczęstszych kontuzji narciarskich, stanowiącą około 30-40% wszystkich urazów w tym sporcie (Quatman et al., 2009). Opublikowane wyniki badań sugerują, że złamania kości stanowią około 15-20% wszystkich kontuzji narciarskich (Ruedl et al., 2011). Urazy kręgosłupa, zwłaszcza w obszarze lędźwiowym, mogą wystąpić w wyniku upadków podczas jazdy na nartach. Statystyki sugerują, że urazy kręgosłupa stanowią około 2-5% wszystkich kontuzji narciarskich. Wg danych opublikowanych w „The Journal of spinal cord medicine”, urazy głowy stanowią około 10-20% wszystkich urazów narciarskich (Hachem et al., 2017).
Aby zmniejszyć ryzyko urazów na nartach, można zastosować różne strategie, oparte na wynikach badań naukowych i praktyce klinicznej. Odpowiednie przygotowanie fizyczne, regularne ćwiczenia wzmacniające mięśnie nóg, brzucha i pleców mogą zwiększyć stabilność stawów. Bardzo ważna jest znajomość własnych ograniczeń fizycznych i odpowiednie dostosowanie jazdy do swojego poziomu umiejętności. Nie bez znaczenia jest zabezpieczenie ciała i używanie odpowiedniego sprzętu ochronnego, takiego jak kaski, stabilizatory na kolana i rękawice, gdyż dzięki temu możemy znacznie zredukować ryzyko urazów. Ważnym elementem w profilaktyce urazów jest szkolenie i edukacja. Udział w kursach narciarskich prowadzonych przez doświadczonych instruktorów może pomóc w nauce prawidłowej techniki jazdy, zrozumieniu zasad bezpieczeństwa na stoku.
Ortezy, czyli specjalne stabilizatory na staw kolanowy, takie jak Zamst ZK-X lub Zamst ZK–Protect, Zamst ZK-Moution mogą pomóc w redukcji ryzyka kontuzji kolan w narciarstwie alpejskim. Orteza Zamst ZW-5 przeznaczona jest na kontuzje, zwłaszcza w obszarze lędźwiowym.
W literaturze naukowej możemy znaleźć dowody na to, jak ortezy mogą pomóc. Badania przeprowadzone przez McDevitta i współpracowników (2004) w „The American Journal of Sports Medicine” wykazały, że noszenie ortezy na staw kolanowy może pomóc w zwiększeniu stabilizacji stawu, co może chronić przed urazami więzadeł. Inne opublikowane badania (Mueller-Wohlfahrt et al., 2013) sugerują, że stosowanie ortezy może pomóc w zmniejszeniu ryzyka uszkodzenia więzadła krzyżowego przedniego (ACL) u narciarzy. Ortezy mogą również pomóc narciarzom w utrzymaniu prawidłowej techniki jazdy i kontrolowaniu ruchów stawów kolanowych.
Zapobieganie urazom na nartach wymaga świadomości, odpowiedniego przygotowania fizycznego i przestrzegania zasad bezpieczeństwa. Pamiętaj, że każdy narciarz ma różne umiejętności i doświadczenie, dlatego ważne jest dostosowanie swojej jazdy do własnych możliwości. Przygotowanie fizyczne przed sezonem narciarskim jest kluczowe, aby uniknąć urazu na stoku narciarskim. Oto kilka rekomendowanych ćwiczeń i kroków, które możesz wykonać, aby przygotować się do sezonu narciarskiego i zminimalizować ryzyko kontuzji:
- Ćwiczenia wzmacniające mięśnie nóg:
- Przysiady: wykonuj przysiady, aby wzmocnić mięśnie ud, pośladków i mięśnie przywodziciele, co pomoże w kontroli nart.
- Wykroki: ćwicz wykroki, aby wzmocnić mięśnie ud, pośladków i mięśnie przywodziciele.
- Ćwiczenia wzmacniające mięśnie rdzenia:
- Plank: to doskonałe ćwiczenie na wzmocnienie mięśni brzucha i pleców, co przyczynia się do utrzymania dobrej postawy na stoku.
- Superman: leżąc na brzuchu, unieś jednocześnie ręce i nogi, aby wzmocnić mięśnie pleców i dolnej części pleców.
- Ćwiczenia na równowagę i stabilizację:
- Ćwiczenia na piłce do ćwiczeń: stojąc na piłce do ćwiczeń, pracuj nad równowagą i stabilizacją, co jest istotne na stoku narciarskim.
- Ćwiczenia na jednej nodze: wykonywanie różnych ćwiczeń na jednej nodze, takich jak podskoki, pomaga poprawić równowagę.
- Ćwiczenia rozciągające:
- Stretching mięśni nóg i pleców może poprawić elastyczność mięśni i zmniejszyć ryzyko kontuzji.
- Skup się na rozciąganiu mięśni ud, łydek i mięśni pleców.
- Trening kondycyjny:
- Wykonuj trening cardio, takie jak biegi, rower lub pływanie, aby poprawić ogólną kondycję fizyczną, co pomoże w utrzymaniu energii na stoku.
- Konsultacja z fizjoterapeutą lub trenerem osobistym:
- Warto rozważyć konsultację z fizjoterapeutą lub trenerem osobistym, który może dostosować program ćwiczeń do twoich indywidualnych potrzeb i słabości oraz pomóc dobrać odpowiedni stabilizator.
- Odpoczynek i regeneracja:
- Nie zapominaj o odpowiednim czasie na odpoczynek i regenerację mięśni. Przeciążenie mięśni może zwiększyć ryzyko kontuzji.
- Sprzęt i umiejętności:
- Upewnij się, że twój sprzęt narciarski jest odpowiednio dopasowany i w dobrym stanie.
- Zaktualizuj swoje umiejętności narciarskie poprzez kursy i szkolenia, zwłaszcza jeśli jesteś początkującym narciarzem.
Przygotowanie fizyczne przed sezonem narciarskim ma kluczowe znaczenie w zapobieganiu kontuzjom. Regularny trening i utrzymanie dobrej kondycji fizycznej pomogą w poprawie wydolności i kontroli na stoku, co zminimalizuje ryzyko urazów. Pamiętaj jednak, że przed rozpoczęciem jakiegokolwiek programu ćwiczeń warto skonsultować się z lekarzem lub fizjoterapeutą, szczególnie jeśli masz jakiekolwiek istniejące problemy zdrowotne lub kontuzje.
Redukcja ryzyka kontuzji na nartach jest niezwykle istotna, aby zachować zdrowie i bezpieczeństwo podczas uprawiania sportu. Przygotowanie fizyczne, stosowanie odpowiedniego sprzętu ochronnego – choćby takiego jak proponuje japońska marka Zamst -oraz edukacja na temat bezpiecznych praktyk narciarskich są kluczowymi elementami profilaktyki. Warto również korzystać z dostępnej literatury naukowej, aby zgłębić wiedzę na ten temat i stosować najnowsze, udowodnione naukowo strategie.
Piśmiennictwo:
- Hachem, L. D., Ahuja, C. S., & Fehlings, M. G. (2017). Assessment and management of acute spinal cord injury: From point of injury to rehabilitation. The journal of spinal cord medicine, 40(6), 665-675.
- Mueller-Wohlfahrt, H. W., Haensel, L., Mithoefer, K., Ekstrand, J., English, B., McNally, S., … & Ueblacker, P. (2013). Terminology and classification of muscle injuries in sport: the Munich consensus statement. British journal of sports medicine, 47(6), 342-350.
- Müller, E., & Schwameder, H. (Eds.). (2019). Science and Skiing VII: Proceedings of the 7th International Congress on Science and Skiing. Meyer & Meyer Sport.
- McDevitt, E. R., Taylor, D. C., Miller, M. D., Gerber, J. P., Ziemke, G., Hinkin, D., … & St. Pierre, P. (2004). Functional bracing after anterior cruciate ligament reconstruction: a prospective, randomized, multicenter study. The American journal of sports medicine, 32(8), 1887-1892.
- Quatman, C. E., & Hewett, T. E. (2009). The anterior cruciate ligament injury controversy: is “valgus collapse” a sex-specific mechanism? British journal of sports medicine, 43(5), 328-335
- Ruedl, G., Webhofer, M., Linortner, I., Schranz, A., Fink, C., Patterson, C., … & Burtscher, M. (2011). ACL injury mechanisms and related factors in male and female carving skiers: a retrospective study. International journal of sports medicine, 801-806.
- Shealy, J. E., & Ettlinger, C. F. (Eds.). (2014). Preventing Ski Injury: Snow Sports Safety. ASTM International
© Zamst Polska
